Georges Prévélakis

Με προβλημάτισε αρκετά αυτό το βιβλίο. Παρόλο που σε πολλά σημεία δεν μου άρεσε καθόλου, ωστόσο θα το χαρακτήριζα εξαιρετικά ενδιαφέρον. Ένα βιβλίο για τον μοντέρνο εθνικισμό.
Ο συγγραφέας κατ’ αρχάς προτείνει μια θέαση του Έθνους υιοθετώντας την ιδέα της Εικονογραφίας (ιδέα του Jean Gottmann - γενικά το μεγαλύτερο μέρος της ανάλυσης είναι εφαρμογή των ιδεών του Gottmann) , σαν να λέμε ό,τι αποτελεί κοσμοείδωλο που έχει κάθε λαός για τον εαυτόν του. Το θέμα είναι πως προχωρεί σε γνώμες και συμπεράσματα που δεν μου φαίνονται προφανή ούτε κατά την γνώμη μου συνάγονται από τα λεχθέντα. Μπορεί βέβαια να αντιτείνει κανείς πως έτσι και ήταν περισσότερο αναλυτικός (το βιβλίο είναι γύρω στις 200 σελίδες) το βιβλίο θα ήταν διπλάσιο. Ίσως και να έπρεπε.
Μετά ούτε λίγο ούτε πολύ, θεωρεί το epic fail του νεοελληνικού κράτους ίσως και πλεονέκτημα, όπου παρέα με την λανθάνουσα οθωμανικότητα των νεοελλήνων αποτελούν τα πλεονεκτήματά μας στην μετα-νεωτερική εποχή. Θεωρεί πως βρισκόμαστε σε αποδόμηση του βεστφαλιανού γεωπολιτικού μοντέλλου (αυτό αποτελεί την Νεωτερική εποχή) και προσπαθεί να βρει πλεονεκτήματα στο οθωμανικό παρελθόν μας, προκειμένου να δείξει τα πλεονεκτήματα του Ελληνισμού (είπαμε, μοντέρνος εθνικισμός). Θεωρεί πως αφού δεν καταφέραμε να προσαρμοστούμε και να φτιάξουμε ένα κράτος της προκοπής, ποιος ο λόγος να προσαρμοστούμε σε κάτι που βρίσκεται σε αποδομή. Φέρνει μάλιστα σαν παράδειγμα την πρόοδο της ελληνικής ναυτιλίας (η οποία στηρίζεται σε προ-νεωτερικά ελληνικά χαρακτιριστικά υποθέτω) σε αντιδιαστολή με τις δυσκολίες της γερμανικής ναυτιλίας (η οποία φαίνεται να προσπαθεί να λειτουργήσει σε νεωτερικές νόρμες). Πολύ προβληματικό παράδειγμα, όπως και πολλά άλλα.
Το γεγονός πως δεν είναι αποδεκτό από τον δυτικό κόσμο κάποιος δικτάτορας να σφάζει τον πληθυσμό του (όρα Σανταμ, Μιλόσεβιτς) ή το ότι η εξάπλωση της παγκοσμιοποίησης και του Internet έχουν κάνει διάτρητα τα σύνορα (όσον αφορά κεφάλαια και πληροφορίες), μπορεί να αποτελούν αμφισβητήσεις του βεσταφαλιανού μοντέλλου, αλλά δύσκολα θα υποστηρίξει κανείς πως πνέει τα λοίσθια. Και ακόμη περισσότερο πως σε αυτό που θα ακολουθήσει (όταν και αν ακολουθήσει) θα είναι πλεονεκτήματα τα προ-νεωτερικά νεοελληνικά χαρακτηριστικά – «πολιτιστικό ίζημα» αποκαλούνται από τον συγγραφέα.
Το τελευταίο μέρος του βιβλίου, που είναι και το ποιο αδύνατο, αναλίσκεται σε ενδεχόμενα που άμα πραγματοποιούνταν θα έκαναν πάλι το έθνος ένδοξο και τρανό.
Εν κατακλείδι, ενώ η ανάλυση του είναι πολύ καλή και δίνει ένα διαφορετικό φως στην νεοελληνική ταυτότητα και ενω προχωρά σε μια μετανεωτεροκή προσέγγιση της γεωπολιτικής κατάστασης, την ιδέα του Έθνους - κατ’ εξοχήν νεωτερικό κόνσεπτ - δεν καταφέρει να την ξεφωρτωθεί, δεν περνά από το μυαλό του να δει τον κόσμο πέρα από μια εθνικιστική ανάλυση. Ίσως είναι και θέμα ηλικίας.
Με εκνεύρισε σε πολλά σημεία, αλλά ταυτόχρονα με προβλημάτισε και πάρα πολύ. Βιβλίο που μου έμεινε και μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση.
… (lisätietoja)